Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka - 10 grudnia 2021 roku
10 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych święto wypada w rocznicę uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka 10 grudnia 1948 r. Dokument ten jest kamieniem węgielnym współczesnego systemu międzynarodowej ochrony praw człowieka. Wyznaczone przezeń standardy zostały przyjęte niemal na całym globie oraz powtórzone w najważniejszych międzynarodowych traktatach dotyczących praw człowieka, takich jak Europejska Konwencja Praw Człowieka i Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka.
W tle tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka leżą tragiczne konsekwencje pandemii COVID-19. Doprowadziła ona do pierwszego od 1998 r. wzrostu światowych wskaźników ubóstwa, poważnie szkodząc postępom w walce z tym zjawiskiem. Jak wskazuje ONZ, to osoby najbardziej wykluczone i doświadczające nierówności społecznych są najbardziej zagrożone trwającym kryzysem.
Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, to przede wszystkim święto osób, zaangażowanych w działania na rzecz poszanowania praw i wolności człowieka. Historia pokazuje, jak wiele osób, z różnych kontynentów i kultur, wkładało wysiłek w walkę o prawa człowieka. Wiele z tych osób doznało z tego powodu prześladowań, skazywanych było na długoletnie wyroki więzienia lub nawet karę śmierci. Obchody Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka są okazją do uczczenia ich odwagi i osiągnięć, ale także zwrócenia uwagi na współczesne wyzwania w obszarze praw człowieka.
Święto praw człowieka jest świetną okazją do refleksji na temat stanu przestrzegania tych praw oraz stojących przed nimi wyzwań. Tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka odbywają się pod hasłem równości. Jest ono nierozerwalnie związane z art. 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, który stanowi: „Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw”.
Europejska Konwencja Praw Człowieka a działania policji
Rada Europy uznała, jako zasadę kluczową, że podstawowym celem działań policji powinna być ochrona praw człowieka. Skuteczne działania policji nie stoją w sprzeczności z ochroną praw człowieka. Wręcz przeciwnie, drogi do obu tych celów łączą się ze sobą. Zważywszy, że działania policji w dużej mierze prowadzone są w bliskim kontakcie ze społeczeństwem, ich skuteczność zależy od poparcia publicznego. Jednocześnie zaufanie publiczne do policji i wsparcie dla jej działań są ściśle związane z podejściem policjantów do obywateli i zachowaniem wobec nich, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka oraz podstawowych praw i wolności jednostki.
Europejska Konwencja Praw Człowieka tworzy całościowe ramy regulujące prace operacyjne służb policyjnych; zgodność z tymi ramami gwarantuje wsparcie publiczne dla policji. Dużą część orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka można wykorzystać w praktyce do zwiększenia stopnia ochrony praw człowieka w pracy policji. W szczególności Trybunał stale powtarza, że art. 3 Konwencji ustanawia jedną z podstawowych wartości społeczeństwa demokratycznego. Nawet w najtrudniejszych okolicznościach, takich jak walka z terroryzmem lub przestępczością zorganizowaną, Konwencja zakazuje w sposób absolutny tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego karania i traktowania. Postanowienie art. 3 nie przewiduje żadnych ograniczeń, czym odróżnia się większości klauzul Konwencji, i nie podlega żadnym odstępstwom, nawet jeśli istnieje publiczne niebezpieczeństwo zagrażające życiu narodu.
Funkcjonariusze policji muszą przestrzegać prawa tak samo jak każdy inny członek społeczeństwa. Nie wolno podejmować prób zatajenia, usprawiedliwienia lub uzasadnienia nielegalnego zastosowania środków przymusu lub ingerencji przez funkcjonariusza policji, powołując się na zastosowanie przez niego takich środków w sposób zgodny z prawem. Etyka zawodowa policji i przestrzeganie przez funkcjonariuszy standardów zawodowych służą zapewnieniu najwyższej jakości usług świadczonych przez policję.